Znicz olimpijski – czy jest na świecie symbol sportu równie popularny i poruszający wyobraźnię? Ten płonący znicz olimpijski, pojawiający się podczas ceremonii otwarcia igrzysk, od lat przyciąga oczy milionów widzów. Za każdym razem, gdy nadchodzi moment zapalenia znicza olimpijskiego, emocje sięgają zenitu. Kim są ci wybrańcy, którzy dostępują zaszczytu zapalenia olimpijskiego ognia? I jak narodziła się ta tradycja, która nieprzerwanie fascynuje kolejne pokolenia?
Gdzie rodzi się tradycja olimpijskiego znicza?
Wszystko zaczęło się w starożytnej Grecji. W świętej Olimpii to właśnie płonący znicz olimpijski był znakiem boskiej obecności — ogień palono tu nieprzerwanie, oddając cześć bogom. Ale czy wiesz, że ponowne narodziny tej tradycji nastąpiły dopiero dzięki nowożytnym igrzyskom olimpijskim? Po raz pierwszy podczas igrzysk w Amsterdamie w 1928 roku zdecydowano, by znicz olimpijski rozbłysł na stadionie. Symboliczny płomień, który dziś zdobi każdą ceremonię otwarcia igrzysk, przybrał wtedy nową formę.
Jak wygląda moment sztafety olimpijskiej?
Od 1936 roku wyjątkowa sztafeta znicza olimpijskiego przenosi ogień z Grecji do kraju gospodarza. Uczestnik sztafety olimpijskiej niesie pochodnię przez kontynenty, przekazując sobie płomień w geście jedności i pokoju. Czy można wyobrazić sobie mocniejsze przesłanie?
Kto najczęściej otrzymuje ten zaszczyt, by zapalić znicz olimpijski?
A kto właściwie zapala znicz olimpijski podczas igrzysk? Zazwyczaj jest to wybitna postać: mistrz olimpijski, osoba symbolizująca ducha sportu lub bohater narodowy kraju-gospodarza. Często wybór utrzymywany jest w tajemnicy aż do ostatniej chwili, by moment zapalenia ognia wywołał jeszcze większe emocje. Nie należą do rzadkości sytuacje, gdy wybrana osoba, ściskając pochodnię, przezwycięża własne ograniczenia czy, idąc przez stadion, wzrusza tłumy do łez.
Jakie były najbardziej niezwykłe ceremonie zapalenia znicza?
Zdarzały się momenty, które na zawsze zapisały się w historii igrzysk. Czy pamiętasz, jak łucznik Antonio Rebollo zapalił znicz strzałą w Barcelonie, podczas otwarcia igrzysk olimpijskich w 1992 roku? Albo gdy Muhammad Ali, trzęsącą się ręką, w Atlancie podniósł pochodnię — płonący znicz olimpijski rozbłysł wtedy jeszcze jaśniej, bo symbolizował odwagę i triumf ducha nad słabością. W Londynie, w 2012 roku, zamiast jednej gwiazdy, znicz olimpijski zapaliła grupa młodych sportowców, a przekazanie ognia olimpijskiego z rąk starszego pokolenia w nowe dłonie miało wyjątkowo głęboki wymiar.
Czy znasz tych, którzy zapalili znicz olimpijski?
Oto niektóre nazwiska, które przeszły do historii wraz z płonącym zniczem olimpijskim:
- 1936, Berlin – Fritz Schilgen (pierwszy znicz olimpijski zapalony podczas nowożytnych igrzysk olimpijskich z udziałem sztafety)
- 1964, Tokio – Yoshinori Sakai (urodzony tego samego dnia, gdy USA zrzuciło bombę na Hiroszimę – symbol pokoju)
- 2000, Sydney – Cathy Freeman (mistrzyni olimpijska i przedstawicielka ludu Aborygenów)
- 2008, Pekin – Li Ning (legendarny gimnastyk Chin)
- 2016, Rio de Janeiro – Vanderlei de Lima (bohater maratonu, który mimo ataku dotarł do mety w Atenach 2004)
- 2021, Tokio – Naomi Osaka (młoda tenisistka o światowej sławie)
Wśród zimowych igrzysk znicz zapalił między innymi hokeista Wayne Gretzky, łyżwiarka Kim Yuna czy duet Aleksandr Tretiak i Irina Rodnina w Soczi. Każdy z tych uczestników sztafety olimpijskiej wniósł w ceremonię otwarcia igrzysk coś niepowtarzalnego.
Dlaczego wybór osoby zapalającej znicz olimpijski ma znaczenie?
Wybór ten nigdy nie jest przypadkowy. Zapalający znicz olimpijski nierzadko uosabiają wartości, które mają stać się przesłaniem dla widzów. Czasem przypominają o pojednaniu narodowym (jak Cathy Freeman podczas letnich igrzysk olimpijskich w Sydney), innym razem podkreślają wagę dziedziczenia tradycji, jak wtedy, gdy młodzież przejęła ogień w Londynie. Bywa też, że wybrany uczestnik sztafety olimpijskiej jest symbolem waleczności czy sportowej legendy – czy można wyobrazić sobie bardziej wzruszający moment sztafety olimpijskiej, niż ten, gdy Muhammad Ali, walczący z chorobą Parkinsona, zapalił znicz olimpijski letnich igrzysk w Atlancie?
Czy wiesz, jak znicz olimpijski podróżuje przez świat?
Sam olimpijski znicz także przeżywa fascynującą podróż zanim pojawi się na stadionie otwarcia igrzysk olimpijskich. Sztafeta olimpijska niosąca pochodnię przemierza nie tylko miasta, ale także pustynie, góry, a nawet… dno morza! Przekazanie ognia olimpijskiego przypomina, że idee olimpijskie są ponad granicami.
Ciekawostki – co jeszcze sprawia, że olimpijski znicz jest wyjątkowy?
– W 1980 roku Moskwa miała własną interpretację sztafety, podczas której ogień przebył trasę aż z Grecji nad Wołgę.
– Riner zapalił znicz podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu w 2024 roku, podkreślając jedność i wielokulturowość współczesnego sportu.
– Pierwszy znicz olimpijski zapalony został w nowożytnej historii w Berlinie w 1936 roku, ustanawiając tradycję sztafety.
Co zostaje z nami po płonącym zniczu olimpijskim?
Chociaż ceremonia zapalenia znicza trwa zaledwie kilka minut, jej echo wybrzmiewa długo po zgaszeniu płomienia. Symbol płonącego znicza olimpijskiego niesie ze sobą przesłanie nadziei, jedności oraz przekraczania barier. To coś więcej niż tylko początek olimpijskiej rywalizacji — to początek wspólnej opowieści, w której każdy gest, każdy wybór zapalającego jest hołdem dla wartości ponadczasowych. Znicz olimpijski ma moc łączenia ludzi i inspirowania kolejnych pokoleń. Bez względu na to, czy kolejna ceremonia otwarcia igrzysk olimpijskich odbędzie się w Paryżu, Tokio czy gdziekolwiek indziej na świecie, płomień tej tradycji połączy przeszłość, teraźniejszość i nadzieję na lepszą przyszłość.
Dodaj komentarz